Менің ойымша, судьяларды сайлау қажет. Бұл уақыт талабы және біздің дәстүрлерімізге құрмет.
Бір кездері Қазақстанда билер кеңесі болған. Билер күрделі жанжалды жағдайларды шешкен, тіпті хан да олардың шешіміне мойынсұнбауға батпаған. Сондықтан біздің тарихымызда шынымен тәуелсіз сот жүйесінің тәжірибесі бар.
Халық сайлаған судья әрқашан халықпен байланысын, оның алдындағы жауапкершілігін сезінеді. Ал халық өзі таңдаған адамға көбірек сенеді.
Қазір сот жүйесі реформалауды қажет ететіні туралы көп айтылады. Егер бәрі жақсы жұмыс істесе, мұндай әңгімелер болмас та еді.
Міне, біздің саланы, журналистиканы алайық. Бір кездері мені және ұлым Әсет Матаевты әділетсіз айыптады. Біз түрмеде отырдық, адал есімдерімізден басқасының бәрінен айырылдық. Өткен жылы бізді толығымен ақтады, сот шешімі әділетсіз және заңсыз деп танылды. Біздің тағы қаншама әріптестеріміз осындай жағдайларға тап болды. 2000 жылдардың басында "ДАТ" жобасының жетекшісі Ермұрат Бәпи де сотталды. Ол екі жылға бас бостандығынан айырды. Ол түрмеге қамалудан құтылғанымен, бес жылға журналистік қызметпен айналысуға тыйым алды. Ал Гүлжан Ерғалиеванің көз алдында ұлы мен күйеуі азапталған кезде, бұл қылмысы үшін ешкім жауапкершілікке тартылған жоқ.
Өткен жылдың соңы мен осы жылдың басында журналистерге қарсы бірқатар шабуылдар болды. Алдымен полиция орындаушыларды ұстады, содан кейін олар нұсқаушыны тапты және жақында тапсырыс берушінің де ұсталғанын хабарлады. Мен бұл жолы осы қылмыстардың артында тұрғандар сотталушылар орындығында отыратынына және олар лайықты жазаға тартылатынына сенгім келеді.
Бұл біз білетін, бұқаралық ақпарат құралдары жазатын жағдайлар ғана. Баспасөзге бармайтын қарапайым адамдарда осындай қанша оқиға болды? Судьяларға, біздің сот жүйемізге қанша шағым түсуде? Себебі бізде судьялар тағайындалады. Ертең халық оларға: "Сен жаман судьясың. Сіз адамдарды соттай алмайсыз", - деп айтады деп қорықпайды. Әрине, судьялыққа үміткерлер алдымен емтихан тапсырып, өздерінің кәсіби жарамдылығын ғана емес, сонымен қатар жоғары біліктілігін де дәлелдеуі керек. Бұл алдын-ала іріктеу кезеңі. Бірақ содан кейін қоғамның өзі шешуі керек. Мемлекеттік қызметшілер - халықтың қызметшілері. Ал халық өз қызметшілерін таңдауға құқылы.